२० ऑक्टोबर: इतिहासातील एक महत्त्वाचा दिवस!
चेंबूरच्या राष्ट्रीय केमिकल्स अँड फर्टिलायझरमध्ये डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या पुतळ्याचे अनावरण; समता आणि कल्याणाचा संदेश
मुंबई: भारतीय संविधानाचे शिल्पकार भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचारांचे महत्त्व केवळ सामाजिक आणि राजकीय स्तरावरच नाही, तर औद्योगिक आणि कामगार जगतातही किती मोठे आहे, याची साक्ष देणारी एक महत्त्वाची घटना २० ऑक्टोबर १९९५ रोजी मुंबईत घडली होती.
आजच्याच दिवशी, म्हणजेच २० ऑक्टोबर १९९५ रोजी, चेंबूर येथील राष्ट्रीय केमिकल्स अँड फर्टिलायझर लिमिटेड (RCF) या सार्वजनिक उपक्रमाच्या परिसरात डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नवीन पुतळ्याचे औपचारिक अनावरण करण्यात आले होते.
कल्याणाचे प्रतीक: सीताराम केसरींच्या हस्ते अनावरण
हा पुतळा तत्कालीन केंद्रीय कल्याण मंत्री श्री. सीताराम केसरी यांच्या हस्ते मोठ्या सन्मानाने उद्घाटित करण्यात आला.
- स्थळ आणि महत्त्व: राष्ट्रीय केमिकल्स अँड फर्टिलायझर (RCF) ही कंपनी देशातील एक महत्त्वाची औद्योगिक संस्था आहे. कामगार कल्याण आणि औद्योगिक विकासाच्या ठिकाणी डॉ. आंबेडकरांचा पुतळा स्थापित करणे, हे त्यांच्या ‘कामगार हिताचे’ आणि ‘सामाजिक न्यायाचे’ तत्त्वज्ञान उद्योगात रुजविण्याचे प्रतीक होते.
- उद्देश: डॉ. आंबेडकरांनी कामगार हक्कासाठी, कामाचे तास निश्चित करण्यासाठी आणि सामाजिक समतेसाठी जे योगदान दिले, त्याची आठवण औद्योगिक क्षेत्रातील प्रत्येक कामगाराला राहावी, हा या पुतळा स्थापनेमागील प्रमुख उद्देश होता. केंद्रीय कल्याण मंत्रालयाने या उपक्रमाला पाठिंबा देऊन, देशाच्या कल्याणाच्या आणि समतेच्या दृष्टिकोनातून हे पाऊल उचलले होते.
डॉ. आंबेडकरांच्या विचारांची प्रेरणा
या पुतळ्याचे केवळ उद्घाटन झाले नाही, तर तो आरसीएफ आणि चेंबूर परिसरातील कामगार आणि नागरिकांसाठी प्रेरणास्रोत बनला.
१. कामगार कायद्याचे जनक:
डॉ. आंबेडकरांनी आपल्या ‘श्रम’ मंत्रिपदाच्या काळात देशात अनेक महत्त्वाचे कामगार कायदे आणले. आठ तासांची कामाची शिफ्ट, कामगारांना सुट्ट्या आणि त्यांच्या कल्याणासाठी अनेक योजना त्यांनी सुरू केल्या. त्यामुळे, एका औद्योगिक संस्थेच्या आवारात त्यांचा पुतळा असणे, हे कामगार वर्गासाठी कृतज्ञता व्यक्त करणारे एक महत्त्वाचे पाऊल ठरले.
२. सामाजिक समतेचा संदेश:
औद्योगिक क्षेत्रात काम करणारे कामगार वेगवेगळ्या जाती-धर्माचे असले तरी, ते सर्व एकाच उद्देशाने (उत्पादन आणि राष्ट्राचा विकास) एकत्र येतात. या ठिकाणी डॉ. आंबेडकरांचा पुतळा सामाजिक समता, बंधुता आणि एकात्मतेचा संदेश अधिक ठळकपणे पोहोचवतो.
२० ऑक्टोबर १९९५ रोजी झालेले हे अनावरण केवळ एका पुतळ्याचे उद्घाटन नव्हते, तर औद्योगिक प्रगतीच्या प्रवासात सामाजिक न्यायाचे आणि मानवी कल्याणाचे महत्त्व अधोरेखित करणारा तो एक ऐतिहासिक क्षण होता. डॉ. बाबासाहेबांचे विचार आजही देशाच्या प्रगतीला दिशा देत आहेत.
