डॉ. बाबा आढाव : ‘एकाकी मजदूरां’चा आधारवड निखळला
पुणे/महाराष्ट्र: ज्येष्ठ सामाजिक कार्यकर्ते आणि असंघटित कामगारांचे नेते डॉ. बाबा आढाव यांचे सोमवारी (८ डिसेंबर, २०२५) रात्री ८.२५ वाजता निधन झाले. त्यांच्या जाण्याने महाराष्ट्राच्या पुरोगामी आणि सत्यशोधकी चळवळीतील एक महत्त्वाचा आणि कृतिशील आधारस्तंभ ढासळला आहे.
शेकडो-हजारो असंघटित कामगारांना संघटित करून त्यांच्या न्याय्य हक्कांसाठी आयुष्यभर संघर्ष करणारे बाबा आढाव हे ‘हमाल पंचायत’ या संघटनेच्या माध्यमातून ‘एकाकी मजदूरां’ना ओळख मिळवून देण्यात यशस्वी झाले.
🔥 सत्यशोधकी विचारांचा कृतिशील वारसा
डॉ. बाबा आढाव यांच्यावर महात्मा फुले यांच्या सत्यशोधकी विचारांचा आणि साने गुरुजींच्या राष्ट्र सेवा दलाच्या संस्कारांचा खोलवर प्रभाव होता. याच विचारातून त्यांनी जातीय भेदभावाविरुद्ध आवाज उठवत ऐतिहासिक ‘एक गाव एक पाणवठा’ ही चळवळ यशस्वी केली.
ते केवळ विचारवंत नव्हते, तर विचारांना कृतीची जोड देणारे निडर नेते होते. हमाल, रिक्षाचालक, बांधकाम मजूर, घरकामगार अशा वंचितांसाठी रस्त्यावर उतरून लढण्याचा त्यांचा निर्धार अखेरच्या क्षणापर्यंत कायम राहिला.
🗣️ मान्यवरांकडून श्रद्धांजली
डॉ. बाबा आढाव यांच्या निधनाचे वृत्त समजताच राजकीय आणि सामाजिक क्षेत्रातील अनेक दिग्गजांनी शोक व्यक्त केला:
- मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी डॉ. आढाव यांना ‘वंचित आणि असंघटित घटकांचे आधारस्तंभ’ म्हणून आदरांजली वाहिली आणि त्यांच्या सामाजिक कुप्रथांविरोधातील लढ्याचे महत्त्व अधोरेखित केले.
- राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवार यांनी ‘डॉ. बाबा आढाव ह्यांचं नाव पुरोगामी आणि कृतीशील विचारवंत म्हणून आवर्जून घ्यावं लागेल,’ असे नमूद केले. ते म्हणाले की, ‘आजच्या अस्थिर, विषमतेने ग्रासलेल्या काळात बाबा आढाव ह्यांच्यासारख्या निडर विभूतींची उणीव सदैव भासत राहील.’
- खासदार सुप्रिया सुळे यांनी बाबा आढाव यांना आपला प्रेरणास्रोत मानले. ‘त्यांच्या जाण्यामुळे आज सामाजिक चळवळींच्या अवकाशात मोठी पोकळी निर्माण झाली आहे,’ अशी खंत त्यांनी व्यक्त केली.
✨ ७० वर्षांची अखंड सेवाव्रती कारकीर्द
डॉ. बाबा आढाव यांची सत्यशोधक विचारवंत म्हणून असलेली कारकीर्द जवळपास ७० वर्षांची होती. महिला, समता, कष्टकरी, आणि जातीय प्रश्न अशा अनेक महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर त्यांनी लढा दिला. त्यांनी विज्ञाननिष्ठ दृष्टिकोन आणि परिवर्तनाच्या चळवळीची सांगड घालून महाराष्ट्राच्या वाटचालीत मोलाचे योगदान दिले.
वयाच्या नव्वदीतही रस्त्यावर उतरून संघर्ष करणारे हे सत्वशील आणि व्रतस्थ नेतृत्व आज जरी आपल्यातून निघून गेले असले, तरी त्यांच्या संघर्षाचा आणि सामाजिक न्यायाच्या लढ्याचा वारसा येणाऱ्या पिढ्यांना निश्चितच प्रेरणा देत राहील.
